Адыгэхэр анахь лъэпкъыжъхэу Кавказым исмэ ащыщых. Дунаим ахэр зэрэщаш1эхэрэр черкес. Ежьхэр адыгэк1э зэджэжьыгъэх. Кавказым ич1ып1э дахэхэм ащэпсэух.

Сыд фэда яч1ыгухэр? Ахэр Кавказ къужъхьэтхым итемыр лъэныкъок1э къыщырагъажьэшъ, псыхъоу Пшызэ пэ1улъэшъогъэ гъэбэжъулъэ ч1ып1эмэ анэсы. Непэ Адыгеем ич1ыгу инахьыбэр псыхъохэу Пшызэрэ Лабэрэ азыфагу илъ. Республикэм икъушъхьэхэр къыблэмк1э къик1ыхэу къок1ыпэм загъазэ, шыгуфхэу къэлъагъох къушъхьэхэу Шъэс, Ошъутен, Фыщт, Шыгугъушъ, Псышхъо. Ахэр зэготхэу дахэу рек1ок1ых. А къушъхьэхэмэ ялъэгагъэ метрэ минит1у-минищым ехъу.

Мэзэу, чъыг дахэхэу Кавказ къушъхьэхэм къатек1эхэрэм мэ1эш1ур къапехы, чъыгэу ащ хэтхэм узыфае псэуалъэхэр ахэпш1ык1ын плъэк1ыщт. Ч1ыох шъолъырымэ къащэк1ых къумбылхэр, к1аехэр, тфэйхэр, ланчъэхэр, псэйхэр.

Кавказым ипсыхъо анахь инмэ ащыщ Пшызэ. Ащ къухьэхэр щэзек1ох. Псыхъохэу Шъхьэгуащэ, Лабэ, Пщыщэ, Псэкъупсэ, Фэдз, Фарзэ япсы лъакъохэр Кавказ къушъхьэхэм яанахь лъэгап1эхэм ателъ мылыжъхэм къащежьэх, Адыгеим игъэбэжъулъэ ч1ыгумэ къарэчъэх.

Ущыпсэунк1э ч1ып1э дахэу, гъэбэжъулъэу зэрэщытыр арэу къыч1эк1ын, Адыгэ Республикэр псэуп1эк1э къыхэзыхырэм ыгу пымык1ыжьэу егъэш1эрэу къызк1инэрэр.

/Журналэу "Жъогъобын" къитхыгъ, 1994, N3/